Stevig vasthouden (vrijheidsbeperking), kan dat echt niet anders?

Op 21 januari zond de NCRV in het programma Altijd Wat een item uit over de nieuwe jeugdwet. In dat programma is een fragment te zien waarin een moeder haar zoon in bedwang houdt (zie Altijd Wat, het fragment begint op 15:15). Geen prettig fragment om te zien. Onder andere omdat het voor mij zo herkenbaar is. Op Twitter kwam daar een reactie op waarna zich een kort gesprek ontspon of dat dit nou niet anders kon.

Nu was dit op tv. En slechts een fragment. Want wat er aan deze situatie vooraf ging liet men niet zien. En ik weet uit eigen ervaring dat er vaak een hoop aan vooraf gaat voor een ouder tot zo'n handeling overgaat. Ik weet dit omdat ik ook zo'n kind was. Zo'n kind wat zo door het lint kon gaan dat er geen andere oplossing was. En geloof me, mijn ouders trokken eerst alle andere opties uit de kast want het zijn geen mensen die achter een hardhandige opvoeding staan.

Laat ik voorop stellen dat geen een ouder, hulpverlener of leerkracht het leuk vindt om zo met een kind om te moeten gaan. Niemand wil op die manier een kind van zijn vrijheid beroven. Toch kun je soms niet anders. Mensen met autisme kunnen zo door het lint gaan, de chaos in hun hoofd wordt dan zo groot en ze raken zichzelf letterlijk en figuurlijk compleet kwijt, dat ze een gevaar vormen voor zichzelf en/of de omgeving. De enige manier waarop ze zich dan nog kunnen uiten is door (zeer) agressief gedrag.
Om een idee te geven, ik was in staat een ander te schoppen, te slaan, verbaal gewelddadig te worden en alles in mijn omgeving te vernielen. Als je 2 jaar bent is dat nog niet zo'n probleem want veel schade kun je nog niet aanrichten. Ben je 11 jaar dan wordt het al een heel ander verhaal.

Iedereen in de omgeving van iemand die zulk gedrag kan vertonen zal kijken of er vriendelijkere oplossingen mogelijk zijn. Apart zetten op een veilige plek als dat mogelijk is, negeren, etc. Maar soms is dat allemaal niet genoeg.
De reden dat dit als laatste redmiddel werkt is omdat door de diepe druk die iemand dan ervaart het lichaamsbesef terug komt en de druk de chaos in het hoofd dempt. Met als gevolg dat diegene weer rustig(er) wordt. Een kanttekening hierbij is wel dat ook hierbij geldt dat er uitzonderingen op deze regel zijn.
Na afloop van zo'n driftbui is iemand met autisme vaak compleet uitgeput en helpt alleen nog een hoop rust. En voor degene die het uitgevoerd heeft geldt nogal eens hetzelfde.

Is bovenstaande nu een pleidooi om dit te adviseren. Nee, niet bepaald! Ook ik vind dat je ten alle tijden eerst moet kijken of je een situatie op een andere, vriendelijkere manier op kunt lossen. Al dan niet met professionele hulp. Maar soms kun je het niet anders oplossen hoe graag je dat ook wilt.

Iemand zo stevig vasthouden om hem te kalmeren en te beschermen tegen zichzelf en/of zijn omgeving is niet iets wat iedereen kan. Je moet heel goed weten wat je doet en hoe je het moet doen. Doe je dit vanuit een gevoel van woede, frustratie en onmacht dan maak je de situatie in feite alleen maar erger. Mensen met autisme zijn niet gevoelloos en kunnen zeker wel voelen met welke intentie je dit doet. Je zult dus de rust zelve moeten zijn en op een liefdevolle manier, zonder oordeel iemand vast moeten houden tot diegene gekalmeerd is. En dat is niet iedereen gegeven.
Je zult ook goed moeten weten hoe je zo iemand vast moet houden. Zodat hij jou en zichzelf niet kan beschadigen. Ik vind dan ook dat je, als derde, zoiets nooit uit eigen beweging mag doen maar alleen met toestemming van de ouders of van persoon zelf als het een volwassene betreft.
En je zult moeten weten wanneer je dit kunt toepassen zodat je niet te snel naar deze methode grijpt. Want dat gevaar ligt zeker wel op de loer denk ik.

Voor mij persoonlijk geldt dat mij bovenstaande ook mij nog altijd kan gebeuren. Hoewel de kans uitermate klein is omdat ik in de loop van mijn leven heb geleerd om bijvoorbeeld tijdig te waarschuwen. In mijn omgeving zijn er maar 2 mensen die toestemming hebben om mij op die manier met mij om te gaan. Zij hebben mijn vertrouwen en van hen zal ik het accepteren en me uiteindelijk overgeven.

Ik snap helemaal dat mensen, al dan niet met kennis van autisme, hun vraagtekens plaatsen bij deze manier van handelen. En dat is ook terecht. Op het moment dat mensen dat mensen geen kritische opmerkingen en vragen meer plaatsen verstomt het gesprek over dit soort dingen. Dan loop je het risico dat het een gemeengoed gaat worden en dat kan nooit de bedoeling zijn.
Wel hoop ik dat mensen zien dat wat men op tv of zo mogelijk is het echt ziet niet altijd datgene is wat het lijkt. Dat het niet zo zwart wit is en dat nuances hierin belangrijk zijn. Dat men niet 1,2,3, oordeelt en veroordeeld. Want immers, niet alles is wat het lijkt te zijn. Ook niet in dit soort situaties.