Mijn tijd, mijn tempo!

Mensen ontwikkelen zich vaak volgens een vaststaand patroon. Ze leren dingen, zoals zindelijk worden, lopen, praten, etc., allemaal binnen een vaste tijdperiode. Doe jij het op een ander tijdstip en tempo dan wordt dat als afwijkend gezien. En meestal niet in positieve zin.
Autisme is ook een ontwikkelingsstoornis. Dat houdt dan ook gelijk in dat mensen met autisme zich op (vaak) meerdere gebieden op een ander tijdstip en tempo ontwikkelen.


Met een aantal dingen was ik netjes op tijd, andere dingen kwamen (heel) veel later, andere dingen juist vroeg of helemaal niet. Gelukkig had ik ouders die begrepen dat het geen enkele zin heeft een kind iets te willen leren waar het nog niet aan toe is. En dat geldt al helemaal voor kinderen/mensen met autisme.

Mensen met autisme ontwikkelen zich net als mensen zonder autisme. Iedereen ontwikkelt zich immers. Echter, vaak gaat dat op een andere manier en in een ander tempo. Het waarom is eigenlijk heel eenvoudig. Als je hersenen anders werken en daarbij moeite hebben met het verwerken van informatie dan kost ontwikkeling dus ook meer moeite. En dat iets niet zich op het juiste tijdstip ontwikkelt betekent niet dat het zich nooit zal ontwikkelen. Pogen om iemand met autisme iets te leren op het juiste tijdstip terwijl hij/zij daar nog niet aan toe is, is hetzelfde als een vis willen leren lopen. Dat gaat niet want een vis heeft de mogelijkheden helemaal niet om te leren lopen.

Zo hebben mensen met autisme dus niet altijd de mogelijkheden om zich op dezelfde manier te ontwikkelen als mensen zonder autisme. Toch met alle geweld iemand dan iets willen leren waar hij/zij niet aan toe is, is dan ook een nutteloze zaak. Ik heb dat zelf mogen ervaren. Het is iets wat alleen maar frustratie, woede en een gevoel van falen opleverde. Of een terugval in de dingen die ik al wel had geleerd.

Dit wil niet zeggen dat je niet kunt kijken of je iemand met autisme op een normaal tijdstip iets kunt leren. Mijn ouders bijvoorbeeld deden dat ook gewoon maar stopten meteen als duidelijk was dat het geen zin had. Het loont de moeite om te kijken waar iemand zich bevindt in zijn of haar ontwikkeling en of een nieuwe stap wel past op dat moment. En dit dan los te zien van wat normaal gesproken wenselijk of normaal zou zijn.

Door pas dingen te willen aanleren als iemand met autisme daar echt aan toe is bereik je veel meer! Vaardigheden worden makkelijker geleerd, beklijven beter en er is veel minder frustratie. En als het dan lukt is er een gevoel van succes wat weer motiveert tot het leren van iets anders nieuws. Daarbij, als iemand er aan toe is, is er vaak ook een interne motivatie (motivatie die uit jezelf komt), hoe klein ook, om iets te willen leren. En dat komt het leerproces alleen maar te goede. Want zonder interne motivatie is iets leren vaak geen succes.

Overigens ben ik er van overtuigd dat het principe van mijn tijd, mijn tempo voor iedereen geldt. Dus ook voor mensen zonder een beperking. Niet iedereen ontwikkelt zich op dezelfde manier en op hetzelfde tempo. Daar is niks mis mee. En als hulp noodzakelijk is dan is daar ook niks mis mee. Maar te snel willen ingrijpen omdat diegene niet in het plaatje past is niet altijd de juiste manier. Soms is tijd en ruimte alles wat nodig is.

De afgelopen jaren heb ik dingen geleerd die mensen normaal gesproken leren als ze baby, peuter of puber zijn. Rijkelijk laat dus. Echter is het voor mij duidelijk dat ik nu pas de leeftijd heb om die dingen te leren. Leuk pluspunt voor mij is dat het soms ook dingen zijn die leuk zijn en ik kan daar nu dus heel bewust van genieten en er plezier in hebben. Ik ga dus rustig door met me te ontwikkelen. Op mijn tijd en mijn tempo!

Dit blog is ook verschenen op de website van Heidi Meijer.