Als je wat beter je best doet..........

Als je wat beter je best doet dan lukt het vast wel. Een zin die menig persoon met autisme met enige regelmaat moet horen. Zeker als je er op het oog volkomen normaal uitziet, een leuk leven hebt wat zo te zien normaal verloopt, je ook nog eens een goed stel hersens hebt meegekregen en je je redelijk tot goed kunt verwoorden. Een zin die mij mijn strot uitkomt! Als mensen, die wetenschap hebben van mijn autisme, dat zeggen is dat voor mij zoiets als tegen iemand met een volledige dwarslaesie zeggen "als je wat beter je best doen kun je best wel weer lopen."


Zo'n zin geeft mij eigenlijk de boodschap dat ik niet goed genoeg mijn best doe. Dat ik te lui ben en niet genoeg wil en niet genoeg doorzettingsvermogen heb. Het tegendeel is waar. Ik ben verre van lui, doe altijd mijn uiterste best, heb een hele sterkte wil en geef pas op als ik echt niet meer anders kan. Ik snap heel goed dat mensen zoiets kunnen zeggen. Aan mij zie je immers niets, ik heb een fijne relatie, leuke vrienden, kan me goed verwoorden en ben, gelukkig, gezegend met een goed stel hersens. Dat mensen nogal eens alleen lijken af te gaan op wat ze zien leidt er toe dat ik nogal eens flink overschat wordt. Met de bijbehorende gevolgen.

Gevolgen niet alleen voor mij maar ook voor de mensen in mijn omgeving. Voor mezelf heeft het tot gevolg dat ik me niet serieus genomen en niet gehoord voel. Alsof mensen mijn problematiek bagatelliseren. Met name bij bijvoorbeeld artsen, hulpverleners en officiële instanties is dat een groot probleem. Dat ik me niet gezien en gehoord voel maakt dat ik eigenlijk niet goed aan durf te geven dat ik dingen niet kan of dat ik hulp nodig heb. En dat ik dus dingen doe die boven mijn kunnen liggen. Ik overschrijd dan mijn grenzen en dat kan zover gaan dat ik volledig instort.
Als mensen in mijn omgeving maar blijven pogen aan mijn grenzen te tornen, me niet serieus nemen en ik niet in staat ben duidelijk te maken dat ze me overschatten, worden zij uiteindelijk geconfronteerd met ongewenst gedrag en het feit dat ik ineens meer hulp en zorg nodig heb dan als ze me serieus zouden hebben genomen.

Zinnen als "als je wat beter je best doet" zijn dodelijk. Ze ondermijnen je zelfvertrouwen en zelfbeeld en dragen absoluut niet bij aan een fijne samenwerking en/of relatie. Wat wel helpt is mensen met autisme niet overschatten op basis van wat je ziet maar eerst goed kijken naar wat je niet ziet. Dus verder kijken dan het camouflagegedrag waar mensen met autisme (zonder verstandelijke beperking) (best) goed in zijn. Oprecht vragen, luisteren en uitzoeken waarom iets niet lukt. Blijkt dat iemand er echt de kantjes, wij zijn immer ook gewoon mensen, van afloopt dan kun je daar, terecht, wat van zeggen. Is dat niet zo dan kun je samen kijken of er wel mogelijkheden zijn om iets te laten lukken. Zijn die er niet besef dan dat iemand echt iets niet kan en dat het geen onwil is. Accepteer dat. Net zoals wij van mensen zonder autisme dingen moeten accepteren.

Ik kan binnen mijn mogelijkheden vanuit mijn wereld gezien een hoop. Zolang mijn grenzen, hulpvragen en dingen niet kunnen serieus genomen worden. Gelukkig gebeurt dat ook steeds meer. En dan komen mensen tot de ontdekking dat ik tot veel meer in staat ben.
Overigens word ik niet alleen maar overschat. Mensen onderschatten mij ook wel eens. En dat zijn de momenten dat ik met een glimlach kan kijken en denken: zie je wel, ik ben tot meer in staat dan dat mensen, op basis van hun beeld van autisme, denken.