Ik en (mijn) zelf

Ik en zelf. Lastige concepten voor veel mensen met autisme. Zo ook voor mij. Het zijn lege woorden die geen betekenis lijken te hebben voor mij. Wat het nog lastiger maakt is dat een ik of een zelf niet iets is wat je letterlijk vast kan pakken en het is ook nog eens aan verandering onderhevig.



Iedereen wordt op een bepaalde manier zonder een ik geboren. Vanaf het moment van je geboorte ga je pas een echte ik ontwikkelen. Je ontdekt wat en wie je leuk, mooi, lekker, vies, etc. vindt. Je leert je normen en waarden. Wat je gelooft. Of niet. Je leert ook letterlijk wat je ik is. Waar jouw lichaam begint en eindigt. En dat van een ander. En op die manier maak je als het ware een kaart van je eigen ik.
Een ik zou een grens moeten hebben. Je zou moeten kunnen voelen wanneer je eigen ik ophoudt en wanneer de ik van een ander begint. Maar dan zul je dus een duidelijk beeld van je eigen ik en van de ik van een ander moeten hebben.

Bij mensen met autisme wil dat wel eens anders verlopen. Waarom dat zo is, daar doen verschillende theorieën over de ronde. Ik denk dat dat bij zeker voor een deel veroorzaakt werd door mijn overlevings- en camoufleergedrag. Alles om maar niet op te vallen, om anders te zijn. Daardoor werd het ontwikkelen van een eigen ik bemoeilijkt. Immers je gaat doen wat anderen willen en houdt daarbij geen rekening met je zelf.
Ik heb heel lang geen idee gehad wat mijn ik was. Letterlijk en figuurlijk niet. Om te beginnen kon ik niet voelen waar mijn lichaam begon en ophield. Of waar mijn figuurlijke ik begon of ophield. Als mijn figuurlijke ik verdwijnt wordt mijn hoofd helemaal leeg en is er echt niks meer. Verdwijnt mijn ik letterlijk en/of figuurlijk dan is dat heel verwarrend want zo ga je op in je omgeving. En dat voelt niet prettig in deze context.

Een ik kan ook behoorlijk aan verandering onderhevig zijn. kijk voor de grap maar eens naar jezelf als kind zijnde. Er is vast iets wat je toen heel lekker of mooi vond en waarvan je nu denkt hoe heb ik ooit....... En dat is dan maar een klein iets. Die verandering vraagt dus een aanpassing van het beeld dat je van jezelf hebt, En dat vind ik verdomd lastig. Immers ik heb liever iets wat vaststaat. Dat schept duidelijkheid en houvast. Doordat je ik nogal eens veranderd vind ik er dus weinig houvast in.

Tot op de dag van vandaag stoei ik met mijn ik en moeten anderen mij regelmatig helpen met het vinden van mijn letterlijke en figuurlijke ik. Ik begin nu pas goed door te krijgen wie en wat mijn ik is, Echter ik kan deze ik dus lang niet altijd vasthouden. Lukt dat niet dat weet ik letterlijk niet meer wat ik wil, lekker vind, etc. Ik heb dan ook geen idee meer wie ik ben. Ik zal dan klakkeloos doen wat een ander wil. Voor mij is dat geen probleem want de mensen die voor mij dan de regie overnemen zullen dat op een goede manier doen.

Pas de laatste paar jaar is er een echte ik aan het ontstaan. Eentje die weet wat ze wil, wat z eleuk vind, wat ze denkt en gelooft, etc. Voor mij een vreemde gewaarwording en iets waar ik best aan moet wennen. Maar het bevalt me wel. Het geeft me meer bestaansrecht en een plek in de wereld. En dat is iets wat uiteindelijk iedereen wil!