Op 31 maart 2015 verscheen dit stuk op het internet "kinderen met autismespectrumstoornis wel empatisch". Ik moest even zuchten. En virtueel wat rond klikken leverde al snel op dat mensen met autisme zelf zoiets hadden van dat weten wij al lang! Dit artikel richt zich alleen op kinderen, alweer, maar ik denk dat je wel kunt stellen dat dit voor volwassenen met autisme ook gewoon opgaat.
Tot op de dag van vandaag zijn er mensen, en daar zitten ook hulpverleners tussen, die denken dat mensen met autisme niet of nauwelijks empathie kennen. Mensen met autisme weten zelf al heel lang dat dit niet klopt. Maar blijkbaar moet het wetenschappelijk worden aangetoond voor we geloofd worden.
Wat veel mensen niet weten is dat je meerdere soorten empathie hebt. Om te beginnen heb je affectieve empathie. Deze vorm van empathie gaat over voelen wat andere mensen voelen. Dus als iemand verdrietig is, je zelf ook verdrietig voelen. Of bijvoorbeeld meeleven als je favoriete voetbalploeg wint.
Affectieve empathie vraagt ook geen taal en is al vroeg aanwezig bij mensen. Ook mensen met autisme kennen affectieve empathie. Het probleem schuilt er in dat ze niet weten wat ze met die gevoelens moeten. Ze weten niet hoe ze er mee om moeten gaan en hoe ze er op moeten/kunnen reageren.
En zo kom je bij de tweede vorm van empathie. Cognitieve empathie. Cognitieve empathie is het vermogen om je te kunnen verplaatsen in iemand zijn beleving en perspectief en zijn/haar gevoelens te kunnen lezen en te begrijpen en daar adequaat op kunnen reageren. Hierbij komt wel taal kijken. En daar hebben mensen met autisme doorgaan wel (veel) moeite mee.
Daardoor lijkt het alsof het mensen met autisme niets doet als een ander verdriet heeft of blij of boos is. Maar als je het niet goed kunt lezen en begrijpen hoe moet je dan adequaat kunnen reageren?
Vaak is uitleggen en duidelijk maken een van de weinige mogelijkheden die je hebt om dat te veranderen. Echter, lukt dat dan kun je een heel andere kant van iemand met autisme te zien krijgen.
Affectieve empathie heb ik dus ook. Al is die wel wat anders, denk ik, dan bij mensen zonder autisme. Maar het is er wel en ik kan dus wel degelijk meeleven.
Cognitieve empathie is een ander verhaal. Daar heb ik wel veel moeite mee. Het gaat me ietsje beter af als de situatie voor mij herkenbaar is. Maar dan nog blijft het lastig.
Echter, vertel je me duidelijk wat de bedoeling is dan kan ik wel degelijk reageren. Wel op mijn eigen manier maar zeker niet minder gemeend. Het is vaak wat onhandig en houterig. Dat betekent bijvoorbeeld dat mijn lief mij duidelijk moet maken wat hij van mij nodig heeft. Of dat ik hem dat vraag. Ook anderen doen dat zo. Ik leg daardoor een soort bibliotheek aan waaruit ik kan putten waardoor ik soms zelf kan reageren. Maar ik moet dus wel de juiste reactie zoeken.
Waar ik zelf op dit gebied het meeste moeite mee heb is dat ik weet dat ik anders ben en voor een deel tekortschiet. Dat bijvoorbeeld mijn lief niet altijd bij mij terecht kan. Of dat ik voor vriendinnen of familie niet altijd juist reageer. Dat doet zeer want ik wil er ook graag op de juiste manier voor een ander zijn. Ik ben dus zeker niet ongevoelig. En ik wil ook heel graag reageren alleen is het geen vanzelfsprekend iets voor mij. Hoe graag ik dat ook anders zou zien..........
Je bent niet anders, je bent J.! Iedereen is uniek en anders. Voor degene die je kennen weten hoe en wie je bent (oke, is niet altijd makkelijk, maar dat zijn wij ook niet altijd ;) )
BeantwoordenVerwijderen