vrijdag 6 juni 2014

Fieperdefiep

Ik fiep, hij fiept, wij fiepen. Fiepen, een woord wat je niet zult vinden in een Nederlands woordenboek. Immers, het is geen officieel Nederlands woord. Het woord is bedacht door mensen mensen met autisme om aan te geven dat ze het over hun hobby hebben. In de wetenschap/gezondheidszorg hebben ze het over een obsessie of een preoccupatie.


Nou vind ik die twee worden niet echt een positieve klank of insteek hebben. Het klinkt gelijk alsof het iets vreselijks is waar je erg veel last van hebt. Dus doe mij maar het woord fiep. Dat klinkt een heel stuk vrolijker en positiever! En als je mij nou vraagt, wat is een fiep dan, dan is het voor mij de overtreffende trap van een hobby.

Vrijwel iedereen heeft een of meerdere hobby's en/of interesse's. Mensen met autisme dus ook. Maar wat ze als extra kunnen hebben is dat hun hobby ('s) een extremere vorm aanneemt/aannemen. Extremer in de uitoefening er van en in de intensiteit er van. De meeste mensen kennen wel de stereotypen hobby's van mensen met autisme. Dingen als treinen, computers en astronomie bijvoorbeeld. Typische jongensdingen al zie je ze heel soms bij vrouwen. Meisjes hebben vaak fieps die wel typisch vrouwelijk zijn maar toch minder opvallen dan bij jongens. Op de een of andere manier worden de fieps die meisjes hebben minder snel als een fiep gezien dan bij jongens. Wat ze wel gemeenschappelijk hebben is dat iemand doorgaans heel veel, zo niet alles, tot in de details weet van zijn of haar fiep. En dat het voorkomt dat ze alleen maar daar over kunnen praten of alleen maar daar mee bezig kunnen zijn. Mensen met autisme kunnen er compleet in opgaan. Kortom, alles (net wat) extremer dan bij mensen zonder autisme.

Een fiep kan permanent of tijdelijk zijn. Veel mensen met autisme hebben een of meerdere vaste fieps en af en toe een tijdelijke fiep.
Fiepen kan heerlijk zijn! Zo ergens in opgaan dat je al het andere vergeet. En er echt intens van genieten. Het kan fungeren als een vlucht uit de realiteit. Een realiteit die voor veel mensen met autisme zwaar is. En daar zit ook de valkuil. Je kunt zo opgaan in je fiep dat je letterlijk al het andere vergeet en/of niet meer belangrijk vindt. Dus dat je jezelf en je huishouden gaat verwaarlozen, je werk maar afraffelt om zo snel mogelijk weer te kunnen fiepen, etc. En dat kan volkomen uit de hand lopen.
Verwar een fiep niet met het maken van stereotype bewegingen (stimmen) zoals het flapperen met de handen of het wiegen. Want dat is iets anders en heeft doorgaans ook een andere functie dan een fiep.


Ikzelf heb een aantal fieps waar ik volledig in op kan gaan. Mijn grootste fiep is wel borduren. En dan niet het eenvoudige werk maar ingewikkelde en grote projecten. Links zie je een van mijn twee lopende projecten. Het wordt een werk van 1,22 m bij 84 cm. Er staan 8 kruisjes op een cm en het patroon bevat 89 kleuren (zie hier mijn voorliefde voor feitjes en details). Verder fiep ik sowieso op bijna alles wat met naald en draad te maken heeft.
Ook lezen is een belangrijke fiep. En dan met name de non-fictie. Ik heb een duidelijke voorkeur voor bepaalde onderwerpen en er ligt altijd wel een boek binnen handbereik.
En af en toe heb ik een tijdelijke fiep die vaak tijd en situatie gebonden is.

Ook ik kan mezelf compleet verliezen in een fiep op de verkeerde manier. Voor mij wordt het dan een overlevingsstrategie waarbij ik alleen nog maar bezig ben met mijn fiep. Voor mij is dat ook een heel duidelijk signaal dat het niet goed met mij gaat. Gelukkig remmen mensen in mijn omgeving me dan af en wordt er gekeken waar het dan niet goed gaat.Voor mij voelt deze manier van fiepen ook niet prettig meer want het wordt dan een moeten. Een soort dwang.
Verlies ik mezelf er op de goede manier in dan vind ik het heerlijk! En ik kan me dan ook prima uren achtereen vermaken met mijn fieps. Mijn lief verbaasd zich daar ook over. Voor mij is het de gewoonste zaak van de wereld.

Zonder mijn fieps zou het leven voor mij een stuk minder aangenaam zijn. Ze geven me rust en ze helpen me ontprikkelen. En ze zijn voor mij dus ook een signaal. Voor mij zijn mijn fieps dus een van de positieve kenmerken van autisme.

2 opmerkingen:

  1. Wat een schitterend borduurwerk ben je aan het maken!!! Een zekere jaloezie steekt bij mij de kop op: dat zou ik ook willen kunnen. Borduren kan ik, maar dit is te groot voor mij.
    Fantastisch!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je! De rede dat het lukt is o.a.omdat ik niet bezig ben met dat het af moet of wanneer het af moet zijn. Ik ben alleen maar in het nu bezig en geniet gewoon van elk stukje wat ik doe.

      Verwijderen