Camoufleergedrag

Heel vaak voelde ik me net een soldaat in een camouflage-uniform. Zo voorzichtig mogelijk sluipend door de maatschappij heen om vooral maar niet op te vallen. Het een der wat sociale situaties ontwijkend om het nog enigszins te kunnen behappen.


Ik camoufleerde niet voor de lol. Zoals een soldaat zichzelf zo veel mogelijk camoufleert om niet doodgeschoten te worden in een gevechtssituatie, zo camoufleerde ik om te zorgen dat ik niet helemaal buiten de maatschappij viel. niet gepest en buitengesloten werd. Camoufleren betekende voor mij dus overleven in de figuurlijke zin van het woord.

Ik leerde al heel jong om te camoufleren. Al gaat dat, als je klein bent, in het begin heel moeilijk. Door anderen langdurig te bekijken, te observeren en analyseren lukte het dan om kopieergedrag te laten zien. Hoe ouder ik werd hoe beter het me afging. Of ik dan enig idee had wat ik aan het doen was? Nee, geen flauw idee. Of je dan niets meer aan me merkte? Nee, dat niet. Mensen merkten wel iets maar konden dan vaak niet benoemen wat.

Eind maart gaf ik een lezing op een congres en ik heb daarbij videobeelden van mezelf gebruikt. Videobeelden waarbij ik geen enkele vorm van camoufleergedrag laat zien. Waar ik echt ik ben. Het zijn beelden waar mensen van schrikken. Ook mensen die mij kennen. Beelden met heel autistisch gedrag wat je op tv ziet. Gedrag wat mensen meteen associëren met autisme. Ik liet het zien omdat ik wilde dat mensen zagen hoe goed ik kon en kan camoufleren. Ik vroeg ook of mensen dit gedrag achter me gezocht zouden hebben nu ze mij zo zagen. Ik kreeg een unaniem nee. Mijn doel had ik dus bereikt.

Camoufleren kostte een enorme berg energie. Energie die ik, en velen met mij, eigenlijk niet heb. Buiten de voordeur leek het allemaal wel mee te vallen met me. Wat mensen niet zagen is wat er achter de voordeur gebeurde. Dat ik, als ik dan thuiskwam, compleet instortte. Niet meer voor mezelf kon zorgen, driftbuien kon krijgen of volledig in mezelf gekeerd raakte.
Als kind zijnde gaf dat ook problemen. Buiten de voordeur kon ik een voorbeeldig kind zijn maar eenmaal thuis........ En dan is het als ouders een zware dobber om geloofd te worden door anderen als ze aangeven een onhandelbaar kind te hebben.

Vrouwen met autisme zijn over het algemeen beter in het camoufleren dan mannen. O.a. omdat van vrouwen ook verwacht wordt dat ze sociaal en empathisch zijn en daar wordt de opvoeding, al dan niet bewust, ook op afgestemd. Daarbij moet je als vrouw ook meer camoufleren. Een man die sociaal onhandig is of wat afwijkend gedrag vertoond wordt makkelijker geaccepteerd want ja, het is immers een man.

Ik ben inmiddels wijzer. Ik stop hoe langer hoe meer met camoufleren. Dan zien mensen maar dat ik autisme heb. Uiteraard zit daar een grens aan. Ik zal ten allen tijden niet driftig worden in het openbaar bijvoorbeeld. Ik snap verstandelijk prima dat dat volkomen ontoelaatbaar is en zal dan in mezelf keren. Dan camoufleer ik niet maar kies ik voor een andere strategie.
Door niet te camoufleren ben ik meer ik. Ik voel me een stuk prettig. Al zal ik sommig gedrag wat op de videobeelden te zien was maar zeer zelden in het openbaar laten zien. Dus ik zal altijd een stukje blijven camoufleren. Niet alleen voor mezelf maar ook voor anderen. Want maar heel weinig mensen weten hoe ze met autistisch gedrag om moeten gaan. Dat is voor hen niet fijn en voor mij ook niet want dat maakt de situatie alleen maar erger.

Kom je ooit iemand tegen met autisme en denk je dat het wel meevalt omdat je weinig tot niets merkt? Dan hoop ik dat je bedenkt dat wat je ziet niet altijd het hele plaatje is. Dat heel veel mensen met autisme geweldige acteurs zijn die hun rol spelen om te zorgen dat ze nog enigszins meekunnen in deze maatschappij.