Aan tafel met een eetprobleem.

Eten. Niemand kan zonder. Mensen eten meerdere keren per dag. Iedereen heeft wel iets wat hij/zij erg lekker vindt of juist niet te eten. Iets waarvan je de textuur vreselijk vindt of juist niet. Toch is eten voor mij helemaal niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Eetproblemen komen bij mensen met autisme regelmatig voor en zijn lang niet altijd eenvoudig even op te lossen.

Ik verbaas me er sinds enkele jaren over dat mijn ouders er in geslaagd zijn mij vrij probleemloos thuis van alles te laten eten. Ik had er nooit zo bij stilgestaan totdat ik bij mijn ergotherapeute belandde en ik me er bewust van werd hoe tactiel overgevoelig ik ben. Mijn zorgvuldig opgebouwde muur, alle prikkels blokken, stortte in en dus ontdekte ik ook dat eten een behoorlijke opgave is voor mij.

Als klein meisje at ik thuis dus prima. Mijn moeder kookt graag en er verschenen dus allerlei soorten gerechten op tafel. Mijn ouders waren ook echt van 'eten wat de pot schaft' en er waren maar 2 dingen die ik echt niet hoefde te eten. 

Gingen we echter ergens anders eten dan was het lastiger. Mijn moeder heeft bijvoorbeeld ontzettend veel tijd gestoken in mij leren op een terras te zitten en wat te eten. Het was al een hele overwinning toen ze mij zo ver had iets te eten. Jarenlang wilde ik dan ook alleen maar datgene eten als ik ergens met iemand wat ging drinken. Hetzelfde gold voor een restaurant. Inmiddels is mijn keuzerepertoire groter maar daar is veel tijd overheen gegaan. En tot op de dag van vandaag wil ik, als ik ergens ga eten, precies weten wat er in zit. En ook als we bij familie aten/eten moest/moet ik precies weten wat we aten/eten.  

Eten is een heel prikkelrijke activiteit. Zodra ik me realiseer dat er eten in mijn mond zit is het mis. Ik zou het dan het liefste uitspugen. Om dit te voorkomen moet ik dus zorgen dat ik me niet bewust ben van het feit dat ik eet. Dat doe ik door tijdens het eten ook wat anders te doen. Tv kijken, lezen, een gesprek voeren als het maar iets is wat mij net voldoende afleidt van het gevoel dat er iets in mijn mond zit. Bedenk hierbij dat ook speeksel en mijn tong een probleem vormen. 

Ik heb problemen met de textuur van voedsel. Sommige texturen kunnen absoluut niet. Ik eet dan ook bijvoorbeeld geen rijst. Andere texturen kunnen wel, bijvoorbeeld gepureerde soep, en weer anderen kunnen alleen in combinatie met een andere textuur.  

Ik proef net als ieder ander en ik vind, gelukkig, veel dingen lekker. Echter, een smaak kan bij mij heel hard binnenkomen (overregistratie). Een beetje teveel van iets kan al maken dat ik iets niet meer lust. Of een bekend recept aanpassen kan er ook voor zorgen dat ik het niet wil eten.

Ook de hoeveelheid eten in mijn  mond is bepalend. Ik heb een voorkeur voor veel eten in mijn mond. Het probleem is alleen dat men dat niet als netjes ziet. Thuis is dat geen probleem maar ergens anders dus wel.

Mij iets nieuws laten proeven is lastig. Alles moet precies kloppen. Ik kan eten namelijk al afwijzen op hoe het eruit ziet en/of hoe het ruikt. Als die twee dingen me aanstaan laat ik eigenlijk altijd eerst iemand anders proeven en mij omschrijven hoe het smaakt, voelt, etc. Op basis daarvan beslis ik of ik wil proeven. Als ik dan proef is het echt maar een heel klein hapje. Een hapje kan je het vaak eigenlijk niet noemen. Bevalt het dan wil ik wel eens nog een hapje nemen. Maar vaak is een hapje al genoeg en zit er een tijd tussen voor ik het weer eens zal eten. Iets nieuws leren eten neemt dus meestal veel tijd in beslag.

Tijdens een goede periode, of dat nu een dag is of bijvoorbeeld een week, gaat het eten vrij goed. In slechte periodes is eten een probleem. Dan verdraag ik minder soorten eten, eet graag vaak hetzelfde, of als het echt goed mis is, eet ik niet. Dat laatste is alleen op te lossen doordat mijn partner zegt dat en hoeveel ik moet eten. 

Bij mensen met autisme zie je regelmatig eetproblemen. Ze zijn (soms) lastig op te lossen. Dwang werkt eigenlijk nooit. Net als een aantal manieren die je in kunt zetten bij "normale" kinderen met eetproblemen. Meestal is het een zoektocht naar een passende oplossing die voor diegene werkt. Wat wel werkt is er zelf geen probleem van maken. Niet als je zelf een eetprobleem hebt of als je kind het heeft. De druk die daarbij, al dan niet bewust, ontstaat maakt het probleem alleen maar groter. Ik heb mijn weg inmiddels redelijk gevonden denk ik. Al zou het fijn zijn als het in de toekomst nog zou verbeteren. Maar ik zal altijd een wat lastige relatie met eten blijven houden.