donderdag 21 februari 2013

(On)gewenst gedrag

Je ziet ze kijken.......wat doet die raar...... Zelf vind ik in dit geval van niet. Ik ben vreselijk blij, mijn gezicht spreekt boekdelen en loop al flapperend met  mijn handen rond. Ik voldoe op zo´n moment precies aan het stereotype beeld dat mensen van mensen met autisme hebben. Meestal laat ik mensen maar kijken, ze weten niet beter maar ondertussen vraag ik me eigenlijk al heel lang af waarom mensen toch menen mij te moeten vertellen hoe ik me wel en niet mag uiten. Wat volgens hen gewenst is en wat niet. Waar ligt die grens eigenlijk?


Voor mij is die grens heel duidelijk. Als eerste, ik mag niet agressief worden richting andere mensen, dieren en voorwerpen. Niet fysiek en niet verbaal. Dit betekent niet dat ik niet boos mag worden maar ik mag me niet op de voor mij normale manier, compleet flippen, uiten. Net als ieder ander zal ik me moeten (leren) beheersen en op een fatsoenlijke manier moeten (leren) communiceren.
Als tweede mag ik mezelf en anderen met mijn gedrag geen schade toebrengen of overlast bezorgen. Voor mij persoonlijk vormt zelfbeschadiging hier een uitzondering op. Zelfbeschadiging is bij mij namelijk nooit een manier van aandacht vragen zoals men denkt maar een ultieme poging tot het duidelijk maken dat ik hulp nodig heb. Mijn wanhoop en onvermogen tot normale communicatie is dan zo groot dat ik niet anders kan.

Maar wat is er mis met uitingen zoals wiegen en flapperen? Ik doe er niemand kwaad mee, incluis mezelf en ik vertel mijn omgeving, en ook mezelf, er mee hoe ik me voel en waar ik eventueel behoefte aan heb. Flapperen geeft bij mij aan dat ik vreselijk blij ben. Als ik wieg dan ervaar ik een hoop onrust en onduidelijkheid en geef ik aan dat ik graag hulp wil of nodig heb. Waarom hebben anderen dan toch de drang om me te vertellen dat het niet mag? Of om me aan te staren op het onbeleefde af (wie heeft er dan een gebrek aan sociale vaardigheden?). Of om commentaar te leveren? Ik poog toch ook niet mensen zonder autisme hun normale vormen van uiten af te leren en ze de mijne aan te leren.
In het verleden is ook wel gepoogd mij dit soort gedrag af te leren. Gelukkig nooit door mijn ouders. Maar ik leerde het te onderdrukken en het te verbergen. Het effect? Iemand die zich nog minder prettig ging voelen en zich nog minder goed kon uiten. Want men ontnam mij, voor mijn gevoel, mijn communicatiemogelijkheden. En dat is heel frustrerend. Kijk eens of je je voor kan stellen hoe jij je zou voelen als iemand jou je communicatiemogelijkheden en gedragsuitingen zou ontnemen. Hoe zou jij je voelen? Vast niet prettig. En dat geldt dus ook voor mensen met autisme.

Inmiddels krijg ik hoe langer hoe meer lak aan de blikken en meningen van anderen. Als ik wil wiegen dan wieg ik. Als ik heerlijk in mijn eigen wereldje al friemelend met een Tangle door de Ikea wil lopen dan doe ik dat. Als mijn communicatiemogelijkheden op een bepaald moment niet meer toestaan dan wijzen en wat korte zinnen dan is dat zo. Zolang ik er niemand kwaad mee doe en ik op die manier wel duidelijk kan maken wat ik voel en bedoel moet dat kunnen!


2 opmerkingen:

  1. hear hear!!!!
    Tja, wat is normaal? wat is gewoon?
    Volgens mij is de maatschappij volledig ingesteld op de massa, het gemiddelde. En weet je wat? zelfs dat gemiddelde is vastgesteld in een kader door mensen. Alsof er een profiel ligt van een 'normaal mens'
    Voor mij is normaal, gemiddeld, afgestemd op een hoge dosis wenselijk gedrag. Op school is een kind ook al dan niet normaal, en in het dagelijks leven ben je vreemd als je afwijkt van die grote massa.
    Normaal is de massa dus, je onderscheiden? Dat is je uniciteit! Dat maakt je tot wie je bent, uniek en mooi!

    Jessica

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat je schrijft is een probleem waar iedereen mee worstelt, over de hele wereld. Religie is hierin een groot voorbeeld: Ga maar eens op zondag in Staphorst kijken. Mag je daar naar gaan staren? Een vrouw in boerka, mag je daar naar gaan staren? Maar ook: een punker met een giga hanenkam in alle kleuren van de regenboog, mag je daar naar staren? Waar het op neerkomt is vrijheid van expressie versus gewenst gedrag. Deze twee overvloeien elkaar en er is geen duidelijke grens. Jouw keuze om te kiezen voor de vrijheid van expressie is een prima beslissing, het gevolg is dan inderdaad dat mensen gaan staren. Dat is de "opoffering" die men maakt voor dit recht. Ja, in Staphorst worden mensen nagekeken, ja een punker heeft veel bekijks. Dit om de simpele reden dat deze zich niet meer binnen het grijze gebied bevinden, maar duidelijk in maar 1 vlak. Misschien dat het je kan helpen, maar ethiek, waarden en normen (normaal gedrag) zijn plaats- en tijdsgebonden en zullen altijd in beweging zijn. Gelukkig leven we nu in een periode waar vrijheid van expressie zeer hoog staan aangeschreven.

    BeantwoordenVerwijderen