Tijdsbesef.......of wat dat ook wezen mag.

Weet je wat voor dag het is vandaag? En, zonder op de klok te kijken, hoe laat dat het ongeveer is? En ook hoe lang je al met de activiteit bezig bent die je aan het doen bent? De meeste mensen hebben geen problemen met dit soort vragen. Voor veel mensen met autisme ligt dat anders. Hun tijdsbesef functioneert niet of in minder mate.


Ik ben vaak het tijdsbesef kwijt. Soms kort, soms langdurig. Neem nou de afgelopen periode rond de feestdagen. Mijn partner en mijn moeder zijn in die periode ook nog jarig. Mijn partner heeft vakantie, dagen die volkomen anders verlopen, vaste afspraken die vervallen, mijn dagstructuur die niet meer klopt. Op dit soort momenten ben ik binnen de kortste keren langdurig alle besef van tijd kwijt. Het enige besef wat overblijft is dat van ochtend, middag en avond. Op het moment dat ik dit schrijf is het enige wat ik terug heb wat dagstructuur. Voor de rest is alle besef nog weg terwijl het gewone leven toch weer zijn gang heeft genomen.

Ook hele kleine dingen kunnen zorgen voor een (kortdurend) verlies van tijdsbesef. Een afspraak die niet doorgaat, mijn partner die opbelt dat hij later thuis is van zijn werk, een vriendin die belt. Meestal herstelt mijn besef zich dan weer vlot. Zeker als ik mijn structuur weer op kan pakken.

Een slecht tijdsbesef zorgt ook voor andere problemen. Ik vergeet bijvoorbeeld te eten en/of te drinken en ik verzand makkelijk in kliertijd (tijd niet ingevuld met een activiteit). Ik heb ook best veel moeite om te bepalen hoeveel tijd ik heb voor ik bijvoorbeeld de deur uit moet om op tijd ergens te zijn. Heb ik dat eenmaal bepaald dan is het goed. Of bepalen hoe lang ik over een bepaalde activiteit doe vind ik ook lastig.

Wat het er niet makkelijker op maakt is dat je tijd als verschillend kan ervaren. Iedereen kent wel het gevoel dat de tijd vliegt als je het naar je zin hebt of dat je iets leuks aan het doen bent, en het gevoel dat de tijd tergend traag gaat als je iets aan het doen bent wat ronduit saai of niet leuk is. Dit soort dingen zorgen er dus nog eens extra voor dat tijdsbesef hebben en houden lastig is.

Geen of een slecht tijdsbesef hebben zorgt er ook voor dat ik niet weet wat ik allemaal in een bepaald tijdsbestek kan doen. Of dat nu een uur of een dag is. Dat zorgt er ook weer voor dat ik makkelijk te veel of te weinig doe op een dag. Wat ook weer van invloed is op bijvoorbeeld de mate van onder- of overprikkeling, mijn humeur en mijn belastbaarheid.
Geen tijdsbesef hebben voelt voor mij ook alsof ik in het luchtledige zweef. Het lijkt op dat ene moment dat je in een achtbaan zit en even gewichtsloos bent. Ik ervaar dat als onprettig.

Vaak kunnen dingen als een time timer, een dagschema met picto's en/of geschreven wel een helpende hand bieden. Of mensen in mijn omgeving die me aansturen. Maar het blijft een lastig iets wat met enige regelmaat voor problemen zorgt. Toch ontdekte ik ook een positief punt. Geen tijdsbesef betekent voor mij ook dat ik geen besef heb van over een uur, gisteren of morgen. En dat maakt dat ik erg in het nu kan blijven en dat ervaar ik weer als heel prettig!