Dat kun jij toch niet leren!

"Ze hebben me verteld dat ze nooit sociaal zullen worden", een zin uit een gesprek dat ik vorige week had met een moeder. "Het aanvoelen en invoelen kun je niet vergroten in de loop van het leven" (uit : "Geef me de 5" van Colette de Bruin, pag. 42), een zin die ik vorige week las. Ik kom dit soort zinnen en uitspraken regelmatig tegen. Wat voor boodschap ze voor mij vooral geven? Dat mensen vooral geen moeite moeten doen hier energie en tijd in te steken bij mensen met autisme want ze kunnen het toch niet leren. En dat wat we leren voornamelijk strategieën en trucjes zijn.


Wat ik er ook uit haalde was dat ik zelf ook vooral geen moeite moest doen. Want ik zou dat soort dingen toch niet kunnen leren. Ik ging geloven dat dat echt zo was. En het droeg niet bepaald bij aan een positief zelfbeeld. Het voelde voor mij als of ik minder was dan een ander. Een gevoelloos iemand die een ander toch nooit zou kunnen begrijpen op gevoelsniveau. Tot ik mensen begon tegen te komen die daar toch anders over dachten. Maar het duurde heel lang voor ik mijn eigen overtuiging dat ik het toch niet zou kunnen leren kon laten gaan. En dat ik wel ging geloven en ervaren dat ik hierin ook leerbaar was en ben.

Ik ben getrouwd, heb vriendinnen (bijna allemaal zonder autisme), doe aan paardrijden, heb hulpverleners waar ik mee samenwerk, etc. Toch allemaal dingen waarvoor bijvoorbeeld (enig) invoelingsvermogen toch wel noodzakelijk is. Als ik naar mezelf kijk dan liep ik als kind niet bepaald over van goede sociale vaardigheden, invoelings- en inlevingsvermogen. Als puber ook niet. Waarom niet? Volgens mij omdat er nooit gezocht is naar een voor mij passende manier om hierin te kunnen leren.

Sociale vaardigheidstraining was niet aan mij besteed, ToM-trainingen zou niet aan mij besteed zijn geweest als het er toen geweest was. Simpelweg omdat het voor mij een planmatige, strategische manier is die een beroep doet op mijn intelligentie en analytisch denken. En daar ben ik goed in. Zo leek het alsof ik het kon maar dat was niet zo. Dus zo overleefde ik wel maar leerde er niet in.

Uiteindelijk bleek voor mij de oplossing te liggen in een benadering die geen beroep deed en doet op mijn strategische en analytische manier van denken. En tot mijn stomme verbazing bleek ik wel degelijk in staat te groeien in mijn invoelings- en aanvoelingsvermogen en in mijn sociale vaardigheden. En dat het geen strategie of trucje bleek. Ik vond het een heel bijzondere gewaarwording toen ik op mijn 32ste het voor het eerst doorhad. De situatie was heel simpel. Ik kreeg een mail van iemand waarin ze schreef dat ze zich verheugde op de taart die ik mee zou nemen. En ineens besefte ik dat ik me kon inleven in haar. Wow........

Ik wil hiermee niet zeggen dat iedereen met autisme even leerbaar is en dat wij net zo kunnen worden als mensen zonder autisme. Want dat is ook niet waar want ons hoofd werkt immers anders. Maar om nu heel zwart/wit te stellen dat mensen met autisme hierin niet leerbaar zijn gaat me ook te ver. Want ik geloof niet dat ik de enige ben die hier in kan  leren en groeien.