vrijdag 18 september 2015

Ongeschreven sociale regels, onbegrijpelijk

Ongeschreven, sociale regels....... ik begrijp ze niet. Neem nou de regel dat mensen je feliciteren als bijvoorbeeld je moeder jarig is. Echt, ik zie er het nut niet van in. Wat is daar beleefd of sociaal aan? Dat je iemand die jarig is zelf feliciteert dat snap ik. Maar waarom iemand mij feliciteert met de verjaardag van een ander dat is mij een raadsel.



Het leven zit vol met dit soort ongeschreven sociale regels. het zijn regels die je wordt geacht te kennen en aan te voelen. Regels die niemand eigenlijk uitlegt maar waarvan je geacht wordt ze gewoon te volgen.
Voor iemand met autisme is dat niet vanzelfsprekend. Juist dit soort ongeschreven sociale regels bemoeilijken sociale situaties en de communicatie. Ongeschreven sociale regels kunnen ook voor verwarring zorgen. Want wanneer pas je welke regel toe? Soms hoort de ene regel wel in de ene situatie maar niet in de andere.

In tegenstelling tot de ongeschreven regels zijn de geschreven regels wel heel duidelijk. Je mag niet vloeken, je moet netjes gedragen, liegen hoort niet, etc. Het zijn regels die vrij zwart/wit zijn en die per situatie niet verschillen. Ik mag immers niet liegen tegen mijn ouders maar ook niet tegen iemand van de gemeente bijvoorbeeld. Doordat dit hele duidelijke regels zijn begrijp ik ze en volg ik ze ook op. Ze bieden wat houvast. Sommige regels zijn wel moeilijker dan andere. De hoofdlijnen van je netjes gedragen snap ik. De subtielere dingen ontgaan me. En dus is mijn communicatie niet altijd even handig.

Ik heb weinig feeling voor de ongeschreven regels. Het voelt een beetje alsof iemand een grap vertelt en jij begrijpt de clou niet. Hoe goed je ook je best doet. Ik heb jarenlang onwijs mijn best gedaan er ook maar iets van te begrijpen. Inmiddels weet ik dat dit me nooit zal lukken. Ik laat ze ook zoveel mogelijk voor wat ze zijn. Het kost me anders heel veel energie en het levert me niets tot weinig op.
Dus ja, ik ben sociaal niet altijd even handig, mis de finesse en mis de sociale cues. Tegelijk is het een deel van wie en hoe ik ben.

Het niet begrijpen van de ongeschreven regels vind ik soms heel frustrerend. Je wilt het immers zo graag goed doen. En niet regelmatig te horen krijgen dat je het niet begrepen hebt. Het niet goed kunnen toepassen van deze regels zorgt er ook voor dat mensen je niet accepteren. Met zoiets buitensluiting en pesten tot gevolg. Het bemoeilijkt dus ook nog eens het meedoen aan de samenleving.
Ik zie bijvoorbeeld ook niet als iemand een dubbele agenda heeft. Groepsvorming, roddelen, onderhandelen, allemaal dingen die ik niet begrijp.

Het missen van dit soort ongeschreven regels hoeft ook niet altijd nadelig te zijn. Althans vanuit mijn positie gezien. Mijn communicatie is rechtlijnig en zonder poespas. Ik ben vrij zwart/wit en duidelijk dus je weet wat je aan me hebt. Bij mij geen dubbele agenda's. Begrijp je mijn auticommunicatie ook nog dan is het nog duidelijker.
Ik kan wel gefascineerd zijn door sociale communicatie tussen mensen zonder autisme onderling. Het boeit me, juist omdat ik dingen niet begrijp. En dat kan heel vermakelijk zijn voor mij......

1 opmerking: