Alertheidsproblematiek

Ik lig op de grond, op mijn zij, op een schapenvacht. Ik ben moe, sloom, traag. Hoef niks, wil niks. Mijn lijf voelt zwaar, onwijs zwaar. Mijn hoofd voelt als een dot watten. Ik hoor mijn ergotherapeute, die op de grond tegenover mij zit, wel praten. Ergens ver weg. Wat ze zegt dringt maar langzaam door. Ik weet dat ik iets moet doen maar ik kom tot niks. Uiteindelijk beslist zij wat we in welke volgorde doen om te zorgen dat ik alerter wordt. Het duurt nog een tijdje voor ze me zover heeft dat ik ga zitten en daarna opsta om te doen wat ze vraagt.


Bovenstaande situatie vond afgelopen maandag plaats. Ik was al dagen zo. Dus ook mijn lief had al wat met me te stellen gehad om maar te zorgen dat ik iets ondernam. Uiteindelijk zijn we die maandag meer als een uur bezig geweest om mij iets alerter te krijgen. Oftewel iets meer aanwezig.

Naast ernstige prikkelverwerkingsproblemen heb ik ook problemen met mijn alertheid. Daarin ben ik als iemand met autisme niet uniek in.
Alertheid betekent hoe aanwezig/wakker je bent. Je alertheid bepaald voor een deel ook hoe je een bepaalde prikkel ervaart. Alertheid kun je onderverdelen in 5 stadia.
1. Slapen.
2. Wakker en ongericht actief.
3, Wakker en gericht actief.
4. Wakker en gespannen actief.
5. Emotionele ontlading.
Elke alertheid heeft zijn eigen kenmerken, Wat ik hierboven beschreef is alertheid 2. Wat je eigenlijk wil is dat je door de dag heen in alertheid 3 blijft. Want dat is het stadium waarin je kan leren, kan spelen, werken, ergens van kan genieten, etc. Echter, ieder mens wisselt door de dag heen wel een beetje van alertheid. Kijk maar eens bij een vergadering hoeveel mensen wat suffig worden. Of hoeveel mensen bij een spannende film gespannen gaan kijken. En normaal gesproken gaan mensen dan automatisch dingen doen om hun alertheid weer wat omhoog of omlaag te krijgen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het tikken met een pen tijdens een vergadering. Of nagelbijten tijdens die spannende film .

Tevens bepaald je alertheid hoe je een prikkel ervaart. Immers, een hand op de schouder in alertheid 2 komt niet of minder goed binnen. Krijg je diezelfde hand op je schouder in alertheid 3 dan ervaar je dat doorgaans als niet bedreigend en/of prettig. Maar krijg je die hand op je schouder in alertheid 4 dan schrik je je rot!

Voor mij, en anderen met autisme, werkt dit anders. Ik heb veel moeite om mezelf in de juiste alertheid te houden. De bandbreedte van alertheid 3 is bij mij erg smal. Ik kan met het grootste gemak binnen een uur tig keer wisselen van alertheid. Of dagenlang in 2 of 4 verkeren. Ook 5 komt bij mij regelmatig voor. Al kan ik die tegenwoordig beter herkennen waardoor ik om hulp kan vragen. Want beland ik in 5 dan kom ik daar zelf niet meer uit. Ik kan ook bijvoorbeeld vanuit 5 naar 1 gaan en dan weer in 5 wakker worden. En dat is verre van prettig.

Eigenlijk ben ik dus een groot deel van de dag bezig mezelf te reguleren. Ik heb dan ook altijd spul daarvoor mij me en in huis ligt in elke kamer wel materiaal wat me kan helpen.  Dat reguleren lukt de ene keer beter dan de andere. Soms lukt het me om er zelf voor te zorgen dat het me beter gaat. Andere keren lukt dat totaal niet en is er hulp van anderen nodig. Jezelf reguleren is iets wat veel tijd en energie kost.
Daarbij is het ervaren van alertheid 4 en 5 heel stressvol. Kun je je voorstellen dat je daar dagenlang in zit? En hoe dat moet voelen? Ik loop dan over van angst, spanning, onrust en paniek.
Alertheid 2 is ook niet prettig, laat staan dagenlang, alleen ondervind ik daar in mijn hoofd minder stress van. Maar uiteindelijk kan ik het gevoel in mijn hoofd en lijf ook niet meer verdragen.

Alertheidsproblematiek in combinatie met prikkelverwerkingsproblematiek is dus best complex. Voor mij geldt dat het mijn leven erg onvoorspelbaar maakt. De ene keer denk ik dat is wel kan en blijkt het totaal niet te kunnen of omgekeerd (ook lastig). De ene keer valt een prikkel goed en de volgende keer in dezelfde situatie totaal verkeerd. Eigenlijk weet ik nooit echt goed waar ik aan toe ben. Het enige wat ik kan doen is zo goed mogelijk pogen te plannen en inspelen op de situatie. En gelukkig heb ik daar de afgelopen jaren veel in bijgeleerd en dat maakt het dan net weer ietsje makkelijker.