Contact maken

Er werd mij tijdens een lezing gevraagd wat voor mij belangrijk is als mensen contact met me (willen) maken. En dat is toch net wat anders en meer dan bij mensen zonder autisme. Om te beginnen heb je natuurlijk contact en contact. Voor de eerste vorm van contact heb ik weinig anders dan anderen nodig. Het is het type contact wat je hebt met de bijvoorbeeld de bakker. Je zegt hoi, besteld je brood, rekent af en zegt gedag. Kortom, functioneel, simpel contact wat volgens een vast scenario verloopt. Maar die andere vorm van contact, écht contact, is een ander verhaal.

Ik ben groot geworden met de boodschap dat je met mij nooit echt contact kunt hebben. Of dat ik nooit echt contact met een ander zou kunnen maken. En dan bedoel ik contact op gevoelsniveau. Want dat is immers een kenmerk van autisme, dat je dat niet of niet goed kunt. Toch weet ik inmiddels dat je met mij wel degelijk echt contact kunt maken. Als je maar weet hoe en in gedachte houdt dat het voor jou wel eens heel anders kan voelen dan dat je gewend bent.

Als eerste is het ontzettend belangrijk dat ik een klik heb met iemand. Ja, zul je zeggen, dat heeft iedereen nodig. Dat klopt, maar bij mij gaat dat nog een stapje verder. De klik moet heel erg goed zijn. Dat betekent ook gelijk dat het aantal mensen met wie ik daadwerkelijk contact maak niet erg groot is.

Ten tweede moet er iets gebeuren wat anderen erg egoïstisch in de oren klinkt. Want zo werkt contact immers niet in de wereld van mensen zonder autisme. Toch is het dat niet als je het vanuit de beleving van iemand met autisme bekijkt. Wat ik namelijk nodig heb is dat iemand zich in eerste instantie volledig aan mij en mijn vorm van communiceren aanpast. Waarom? Communiceren kost mij heel veel energie en moeite. Op het moment dat een andere zich helemaal aan mij aanpast kan ik die energie steken in het "bestuderen" van die ander. Wie is die ander, wat zijn zijn/haar eigenschappen, hoe communiceert en gedraagt die ander zich, is die ander te vertrouwen, etc.

Als derde is het voor mij belangrijk dat mensen mij nemen zoals ik ben en mij zonder (voor)oordelen benaderen. Mij eerst echt leren kennen voor ze een mening over me vormen. Ook is het fijn als mensen niet van alles voor me in gaan vullen. Dat gebeurt nogal eens. Zeker als mensen horen dat ik autisme heb. Op basis van het beeld wat ze hebben van autisme, wat soms tot vaak niet klopt, denken ze mij dan te kennen.

Ook belangrijk, als vierde, is dat de ander tijd en geduld heeft. Mij niet onder druk zet of me poogt te manipuleren, te laten presteren, contact afdwingt, etc. Je moet als het ware op een bepaalde manier afstand nemen maar daarbij wel in contact blijven en me laten voelen dat je intenties goed zijn. Ook het contact blijven aanbieden en niet te snel opgeven kan helpend zijn.

Als vijfde heb ik graag dat mensen "écht" zijn. Wat ik daarmee bedoel is dat ik feilloos aanvoel of iemand een toneelstukje opvoert. Ik voel ook aan hoe gesloten iemand is. Dus in hoeverre iemand echt zichzelf laat zien. Ik zal alleen echt contact met je maken als jij jezelf laat zien. Zijn mensen niet "echt" en/of spelen ze toneel dan voelen ze voor mij koud aan.

Dus het zijn best een aantal "voorwaarden" waaraan moet worden voldaan. Deze "voorwaarden" geven mijn veiligheid en vertrouwen. Dat heb ik heel hard nodig. Juist omdat de wereld voor mij zo onvoorspelbaar en onveilig is en ik in mijn verleden hele vervelende dingen heb meegemaakt op het gebied van contact. Als iemand de moeite neemt om aan die "voorwaarden" te voldoen laat het mij ook zien dat die ander echt in mij geïnteresseerd is. Wordt er aan die "voorwaarden" voldaan dan is mijn reactie er ook naar. Dan zul je zien en voelen dat je wel degelijk echt contact met me kunt maken. En dat je daar ook wat voor terugkrijgt. Het is dan dus geen eenrichtingsverkeer. Daarbij ontstaat er ook ruimte. Ruimte waarin ik zal kijken of ik tegemoet kan komen aan de manier van zijn en communiceren van de ander. Zodat we elkaar bij de grens kunnen ontmoeten, kunnen communiceren en echt contact kunnen hebben.